Moord op ceo UnitedHealth zet bedrijfsleven aan het denken – Henri en Lars gaven een interview aan het FD

Artikel uit Het Financieele Dagblad - Eva Selderbeek

De dodelijke schietpartij op de topman van de Amerikaanse verzekeringsmaatschappij UnitedHealthcare schudde banken, verzekeraars en multinationals wereldwijd wakker: hoe goed is de gemiddelde ceo eigenlijk beveiligd?

Een foto van de man die wordt gezien als de vermoedelijke schutter en naar wie de politie in New York nog op zoek is. Foto: EPA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een misgelopen zakendeal, ontevreden klanten, medewerkers die rancuneus zijn over hun ontslag: dreiging kan voor bestuurders van grote bedrijven uit allerlei hoeken komen, zo weet Henri Schalen, oprichter van beveiligingsbedrijf ADD Safety Group. Dat voorziet onder meer in persoonsbeveiliging en risicoanalyses voor mensen uit het bedrijfsleven, politici of bekende Nederlanders.

New York zag deze week wel een heel extreem voorbeeld: Brian Thompson, ceo van zorgverzekeraar UnitedHealthcare, werd woensdagochtend doodgeschoten. Hoewel over de dader nog maar weinig bekend is, wordt rekening gehouden met het scenario dat het om een ontevreden klant gaat.

‘Bij mij rijst direct de vraag: zijn er signalen gemist?’, zegt Johan van Slooten, directeur Cybersecurity en Risk management bij Hoffmann. ‘Deze aanval was zorgvuldig
voorbereid, zoiets is zelden een spontane actie’.

Het incident zette grote bedrijven wereldwijd aan het denken over de beveiliging van hun topmensen. Ook in Nederland. Een woordvoerder van zorgverzekeraar CZ stelt dat het incident ‘niet onopgemerkt’ is gebleven. ‘We kijken uiteraard wat er nodig is, dat is in dit tijdsgewricht niet meer dan verstandig’. Verder wil CZ niets kwijt over het huidige beveiligingsbeleid voor bestuurders. VGZ was niet in de gelegenheid te reageren op vragen.

Experts zien dat er een ‘groeiende markt’ is voor beveiliging in het bedrijfsleven. ADD ziet onder meer het aantal aanvragen voor (persoons)beveiliging oplopen. Ook Hoffmann, dat bedrijven onder meer ondersteunt met crisisscenario’s, ziet dat de bedrijfstop zich bewuster wordt van risico’s. Al komt die bewustwording maar langzaam op gang, aldus Schalen van ADD. Hij wijt het aan de ‘Hollandse nuchterheid’. Bestuurders en bedrijven willen risico’s om welke redenen dan ook nog vaak niet zien. Vanuit gedachten als: “Dat overkomt mij toch niet”. ‘Toch zien wij ook in Nederland steeds meer conflicten, ook gewapend’.

Activisme
In Nederland zal de dreiging van een schietpartij, mede door strengere wapenwetgeving, minder groot zijn dan in de VS. Maar we leven wel in een sterk
veranderende wereld, waaruit nieuwe dreigingen voortkomen, aldus Schalen. ‘We zien bijvoorbeeld meer activistische acties, waar soms extreme gevallen als bedreiging en geweld onder vallen’.

Ook Van Slooten van Hoffmann haalt activisme aan. ‘Ik vind het verbazingwekkend hoeveel er in Nederland gedreigd wordt. Als een bestuurder iets zegt dat bepaalde groepen niet aanstaat, wordt er tegenwoordig snel op de persoon gedreigd’. Dat geldt in grote mate voor bestuurders, maar kan ook gevolgen hebben voor medewerkers lager in het bedrijf, benadrukt hij.

De Rabobank werd in oktober onderwerp van gesprek toen Greenpeace een actie begon met posters waarop het hoofd van ceo Stefaan Decraene stond afgebeeld met de tekst: Wanted. In een reactie stelt de bank dat de veiligheid van medewerkers ‘altijd een onderwerp van gesprek’ is. ABN Amro laat weten veiligheidsbeleid voor topmensen te hebben, maar geeft verder geen informatie. ING reageerde niet op de vraag of veiligheid na het incident in de VS extra onderwerp van gesprek is.

Grote multinationals als Ahold Delhaize en Heineken hebben ook ervaring met bedreigde bestuurders – in 1987 werd Ahold-topman Gerrit Jan Heijn ontvoerd en
vermoord, en de Heinekenontvoering is een van de bekendste Nederlandse voorbeelden. Heineken richtte daarna het eigen beveiligingsbedrijf Proseco op. Eerst
vooral voor persoonsbeveiliging van de board, inmiddels ook voor onder meer beveiliging van expats.

Online kwetsbaar
Los van de fysieke dreiging zien experts ook dat bestuurders online kwetsbaar zijn. Juist hooggeplaatste bestuurders worden niet altijd meegenomen in de online
veiligheidstrainingen. Lars Niewijk, operationeel manager van ADD: ‘Het komt nooit uit om zo’n cursus te doen, de prioriteiten liggen vaak elders’.

Zo’n online dreiging kan uitgroeien tot een fysieke dreiging, bijvoorbeeld door doxing. Daarbij worden de persoonsgegevens online beschikbaar gemaakt. Het overkwam onder anderen voormalig landbouwminister Christianne van der Wal. Tot tweemaal toe protesteerden boze boeren voor haar deur. Sigrid Kaag werd thuis bedreigd door een man met een fakkel, nadat haar woonadres online gedeeld was.

Jaren eerder al moest Sjoerd van Keulen, destijds topman van verzekeringsbank SNS Reaal, vluchten naar het buitenland nadat hij onderwerp was geworden van een
haatcampagne en foto’s van zijn luxe villa online verschenen.

Tegenwoordig is doxen makkelijk, doordat iedereen alles met zijn smartphone online kan publiceren, aldus Schalen. Hoe ADD zijn opdrachtgevers tegen dergelijke
bedreigingen beschermt, kan hij niet specifiek zeggen. ‘Dan maken we onszelf en onze klanten te kwetsbaar’.

Volgens Van Slooten kunnen bedrijven zich wel beter voorbereiden op fysieke en online dreigingen, onder meer door pasklare scenario’s te maken. ‘In Nederland gaan we vaak pas handelen als het huis in de fik staat. Maar door te oefenen wat te doen bij een fysieke dreiging of als je onderwerp wordt van activisme, word je weerbaarder’.

Lees het volledige artikel: https://fd.nl/bedrijfsleven/1539464/moord-op-ceo-unitedhealth-zet-bedrijfsleven-aan-het-denken-hoe-goed-zijn-we-beveiligd